امروزه ساختن سازه‌های بتنی بدون قالب‌بندی امکان پذیر نیست. از گذشته‌های دور برای ساخت نماها یا ساختمان‌ها از قالب‌های چوبی استفاده می‌کردند. با گذشت زمان و پیشرفت صنعت ساختمان سازی جنس قالب‌ها هم تغییر کرده است، از طرف دیگر استفاده از قطعات بتنی پیش ساخته برای سرعت بخشیدن به فرایند ساخت و ساز باعث شده تا استفاده از قالب‌های بتنی رواج زیادی پیدا کند.
قالب‌های بتنی نقش بسیار حساس و مهمی را دارند. باید مقاومت لازم برای فشارهای وارده هنگام بتن ریزی را داشته باشند و از طرف دیگر هنگام سخت شدن بتن شکل ظاهری خود را حفظ نمایند. در این مقاله از تسا سنگ قصد داریم شما را با 9 مدل مختلف از قالب‌های بتنی آشنا کنیم.
قالب بتنی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
قبل از اینکه بخواهیم انواع قالب را مورد بررسی قرار دهیم باید بدانیم که ویژگی‌های یک قالب مناسب چیست؟ به طور خلاصه می‌توان گفت که برای انتخاب قالب باید به موارد زیر دقت داشته باشید:
- اتصالات استفاده شده در آن نباید نشتی داشته باشد.
- شکل ظاهری خود را در تمام مراحل انجام کار حفظ نماید.
- یک قالب مناسب باید تحمل کلیه بارهای وارده چه زنده و چه مرده را داشته باشد.
- اگر قالب قابلیت جابجایی را دارد نباید در هنگام تغییر محل به بتن آسیب بزند.
- سبک بودن قالب یکی از مزایای مهم آن است.
هنگامی که می‌خواهید نوع قالب را انتخاب کنید باید به درجه حرارت بتن و نوع آن نیز توجه داشته باشید چون این دو فاکتور بر فشار نهایی بتن ریزی، تاثیر گذاراست.
انواع قالب بتن بر اساس متریال ساخت آن
قالب‌های بتنی را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم بندی کرد یکی از متداول‌ترین طبقه بندی‌ها بر اساس جنس قالب است:
- قالب فلزی
- قالب الوار یا چوبی
- قالب پلای وود
- قالب پلاستیکی
- قالب پارچه‌ای
- قالب آجری
- قالب فایبر گلاس
- قالب سیلیکونی
- قالب ABS
1) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب فلزی بتن
قالب‌های فلزی چون ماندگاری و استحکام بالایی دارند بسیار مورد توجه مهندسان سازه می‌باشند. قالب‌های فلزی به دو نوع فولادی و آلومینیومی تقسیم می‌شود. قالب‌های فولادی نسبت به آلومینیومی استحکام بالاتری دارد ولی از طرف دیگر سنگین‌تر هستند. ویژگی‌های مهم این نوع قالب‌ها عبارتند از:
- استحکام و دوام بالایی دارد.
- استفاده از این قالب باعث می‌شود سطح نهایی بتن صاف و صیقلی باشد.
- ضد رطوبت و آب است.
- طریقه نصب و جدا کردن آن سهل و آسان است.
- از این نوع قالب می‌توان در پروژه‌های متعدد استفاده کرد.
- برای ساخت سازه‌های منحنی شکل بسیار مناسب است.
- این نوع قالب اثر لانه زنبوری در بتن را کاهش می‌دهد.
قیمت بالا و وزن زیاد این نوع قالب دو عیب بزرگ آن محسوب می‌شود.
2) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب الوار یا چوبی بتن
می‌توان گفت قدیمی ترین نوع قالب‌های بتنی از جنس چوب بودند. استفاده از این نوع قالب‌ها مزایایی دارد که عبارت است از:
- تولید آن آسان است و بعد از طول عمر مفید آن پسماندش برای محیط زیست ضرری ندارد.
- در مقایسه با قالب‌های فلزی بسیار سبک‌تر است.
- در هر شکل و ارتفاعی می‌توان از آن استفاده کرد.
- در پروژه‌های کوچک کم هزینه و مقرون به صرفه است.
البته برای استفاده از قالب‌های چوبی باید قبل از اجرای پروژه نیاز سنجی انجام شود چون طول عمر کوتاهی دارد و در پروژه‌های بزرگ سرعت انجام کار با این قالب‌ها پایین است بنابراین در مواردی که هزینه کارگر کم است می‌توان از این قالب استفاده کرد. البته در مقاطعی که پیچیدگی وجود دارد و نیاز به انعطاف زیادی است قالب چوبی مناسب است. باید توجه داشت که قبل از اجرا، الوارها مورد بررسی قرار بگیرد تا فاقد موریانه باشد.
3) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب پلای وود بتن
Ply wood در واقع یک تخته است که از چسبیدن چند لایه تخته نازک ساخته شده است. این عمل باعث افزایش استحکام تخته نسبت به حالت تک لایه می‌شود. ساختار این تخته به گونه‌ای است که جهت دانه‌ها در لایه‌های مختلف متفاوت است و این امر باعث می‌شود استحکام بالاتری نسبت به نئوپان و ام دی اف داشته باشد. از این تخته در ساخت مبلمان، وسایل تزئینی چوبی، صنایع هوایی و دریایی استفاده می‌شود.
از این نوع قالب معمولا همراه با قالب‌های چوبی استفاده می‌کنند و بیشتر برای کف سازی، غلاف و فرم دهی بتن به کار می‌رود. ویژگی‌های قالب پلای وود مانند الوار می‌باشد اما از آن سبک‌تر است. در شرایطی که لازم است یک منحنی را بتن ریزی کنیم استفاده از این نوع قالب بسیار مناسب است.
4) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب پلاستیکی بتن
قالب‌های پلاستیکی از سال 2003 در ایتالیا ساخته و مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در سال‌های اخیر استفاده از این نوع قالب بندی در ایران هم رواج پیدا کرده است. از ویژگی‌های این قالب می‌توان به:
- هر مترمربع این قالب حدود 10 تا 12 کیلوگرم وزن دارد که نشان از سبکی آن است.
- ابعاد دقیق‌تری نسبت به قالب فلزی دارد که دلیل آن شیوه تولید قالب پلاستیکی است.
- چون در برابر رطوبت و باران مقاوم هستند نیاز به نگهداری خاصی ندارند ولی قالب‌های فلزی را باید در زمان انبارداری روغن مالی کرد.
- مقاومت این قالب‌ها با توجه به نوع پلیمر متفاوت است و می‌تواند بسیار مقاوم باشد به طوریکه بتوان در 100 پروژه مختلف از آن استفاده کرد.
- بتن به قالب‌های فلزی می‌چسبد برای همین باید سطح آن را روغن مالی کرد اما بتن به قالب‌های پلاستیکی نمی‌چسبد.
5) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب پارچه‌ای بتن
قالب پارچه‌ای از ورق‌های سبک و با استحکام پارچه، ساخته می‌شود. هنگامی که قصد ساخت فرم‌های پیچیده و زیبای معماری را دارید بهترین گزینه قالب پارچه‌ای است چون انعطاف بالایی دارد. در مقایسه با قالب‌های سخت استفاده از این نوع قالب بتن کمتری نیاز دارد و باعث صرفه جویی مواد می‌شود. این روش نوظهور در صنعت شاتر برای ساخت اشکال نامنظم هندسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
6) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب آجری بتن
یکی دیگر از قالب‌های قدیمی نوع آجری آن است که به علت هزینه پایین و در دسترس بودن هنوز مورد استفاده است. سه ویژگی مهم این نوع قالب که باعث شده است هنوز مورد استفاده باشد عبارت است از:
- نصب آسان
- قیمت پایین
- دسترسی راحت
اما سه عیب بزرگ آن که باعث شده است فقط به اندازه محدودی از آن استفاده شود:
- آسیب پذیری بالا به علت نفوذ آب
- استحکام پایین
- برهم خوردن تراز بتن
7) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب فایبر گلاس بتن
این نوع قالب از ترکیب مواد پلیمری با الیاف شیشه ساخته می‌شوند. پلیمر به عنوان ماده پایه و پشم شیشه برای تقویت ترکیب است. مزایای استفاده از این نوع قالب عبارت است از:
- سطح نهایی بتن کاملا صاف و صیقلی خواهد بود.
- برای ساخت اشکال پیچیده و سطوح خاص می‌توان از قالب فایبرگلاس استفاده کرد.
- هنگام استفاده از آن نیاز به درزگیری نیست.
- به علت وزن پایین به راحتی توسط دو کارگر می‌توان آن را جا به جا کرد.
- استفاده از قالب فایبرگلاس باعث افزایش سرعت پروژه می‌شود.
اما این قالب‌ها در مقایسه با قالب‌های فلزی عمر کوتاه‌تری دارند و در برابر بارهای وارده در زمان بتن ریزی مقاومت کمتری دارد. از طرف دیگر زمانی می‌توان قالب‌ها را از بتن جدا کرد که بتن به مقاومت فایبرگلاس رسیده باشد. هزینه ساخت قالب فلزی فایبرگلاس بسیار بالاست اما بعد از آن تولید قالب‌های فایبرگلاس هزینه کمی دارد و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه می‌باشد.
شما می‌توانید قالب‌های سفارشی از جنس فایبرگلاس را به ما سفارش دهید تا با بهترین کیفیت و قیمتی منصفانه برای شما تولید نماییم. تسا سنگ کلیه فرایند تولید قالب فایبرگلاس را برای شما انجام خواهد داد.
8) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب سیلیکونی بتن
قالب‌های سیلیکونی در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارد از ساخت زیورآلات رزینی گرفته تا شیرینی پزی. یکی از کاربردهای آن قالب بندی قطعات پیش ساخته بتنی است. برای ساخت انواع گلدان و دکوریجات بتنی می‌توان از قالب‌های سیلیکونی بهره برد.
هرچه رنگ قالب‌های سیلیکونی شفاف‌تر باشد کیفیت بالاتری دارد و محصول نهایی صیقلی‌تر خواهد بود و به دفعات می‌توان از آنها استفاده کرد. شرکت تسا سنگ در زمینه ساخت انواع قالب‌های سیلیکونی به خود کفایی رسیده است و شما می‌توانید قالب خود را با هر طرح و اندازه‌ای سفارش دهید.
9) ویژگی ها و مزایا و معایب قالب ABS بتن
قالب پلیمری نوعی پلاستیک است که علاوه بر سبک بودن مقاومت بالایی دارد. نام دیگر این قالب ABS است. این قالب‌ها در برابر ضربه استقامت بالایی دارند و برای آب و هوای مرطوب شمال و جنوب کشور بسیار مناسب است. از مزایای قالب پلیمری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وزن سبکی دارد و به راحتی کارگران می‌توانند آن را جا به جا نمایند.
- قبل از استفاده نیاز به روغن کاری ندارد.
- به علت صیقلی بودن، سطح نهایی نیاز به پرداخت و نما سازی ندارد.
- به راحتی می‌توان با آب قالب را شست و شو داد.
- دوستدار محیط زیست است و بازیافت می‌شود.
- چون در برابر سایش مقاوم است در پروژه‌های متعدد می‌توان از آن استفاده کرد.
یکی دیگر از قالب‌هایی که در شرکت تسا سنگ طراحی و ساخته می‌شود ABS است. مهندسان سازه می‌توانند با توجه به نوع سازه و ابعاد آن قالب‌های پلیمری را به طور اختصاصی سفارش دهند یا از قالب‌های آماده شرکت در اندازه‌های استاندارد استفاده کنند.
کلام آخر
در این مقاله از تسا سنگ به بررسی انواع قالب‌های بتنی پرداختیم از قالب‌های قدیمی که با چوب و آجر ساخته می‌شدند تا قالب‌های مدرن و جدید پارچه‌ای و پلیمری. برای هر پروژه باید متناسب با موقعیت و امکانات از یک یا چند نوع قالب استفاده کرد. برای ساخته قطعات بتنی پیش ساخته هم از قالب‌های فایبرگلاس، سیلیکونی و ABS استفاده می‌شود.
شرکت تسا سنگ طراح و تولید کننده انواع قالب‌های سیلیکونی، فایبرگلاس و ABS است. شما می‌توانید با توجه به نیاز خود از قالب‌های آماده و استاندارد استفاده نمایید، یا قالب اختصاصی خود را سفارش دهید تا همکاران ما برای شما طراحی و تولید نمایند.
