فهرست
کیورینگ یا عمل آوری بتن و انواع آن
اگر بخواهیم در ابتدای کار یک تعریف مختصر و مفید از کیورینگ یا عمل آوری بتن و انواع آن ارائه دهیم باید اشاره کرد که اصلی ترین هدف این کار حفظ میزان رطوبت بتن و همچنین دمای مناسب آن پس از عملیات بتن ریزی می باشد.
پس از اجرای کیورینگ، بتن می تواند به خصوصیات از پیش طراحی شده دست یابد؛ بلافاصله بعد از بتن ریزی و پرداخت کاری، فرایند عمل آوری شروع می گردد که این فرایند تخصصی میبایست به نحوی اجرا شود که برآورد نهایی کار یک بتن با مقاومت بسیار بالا و مطلوب باشد.
همانطور که شاید بدانید بدون وجود رطوبت کافی، مصالح سیمانی و مشتقات بتنی قادر نخواهند بود واکنش دهی مناسبی را انجام دهند و پروسه هیدراسیون به صورت ناقص انجام میشوددر نتیجه بتن به کیفیت مد نظر نزدیک نخواهد شد.
پیش از عمل آوری بتن ممکن است با چالش هایی مواجه شوید از جمله اینکه تبخیر آب میان بافتی بتن یا خشک شدن زود هنگام آن به راحتی می تواند آب لازم برای انجام واکنش های شیمیایی یا همان هیدراسیون موجود در بتن را کاملاً از بین ببرد.
با در نظر گرفتن پارامتر سرعت هیدراسیون می توان گفت که دما عامل مهمی در عمل آوری مناسب بتن به شمار می رود.
به گفته متخصصان این حوزه برای دستیابی به سرعت مناسب در راستای کسب مقاومت، دمای بتن می بایست همیشه بیشتر از ۱۰ درجه سانتیگراد یا همان ۵۰ درجه فارنهایت باشد.
علاوه بر موارد فوق باید درون بتن نیز دمای مشابهی فراهم شود تا از ایجاد ترک های حرارتی پیشگیری به عمل آید.
برای بتن های قابل استفاده در مکان های خارجی، شرایط وزش باد، یک عامل بسیار مهم است که روی سرعت از دست دادن رطوبت موجود در بتن تاثیر مستقیمی می گذارد.
بهترین روش در عمل آوری محصولات بتنی پلیمری
امروزه با توجه به مزایای که روش کیورینگ دارد به عنوان بهترین روش در عمل آوری محصولات بتنی پلیمری شناخته شده است.
آیا تاکنون از خود پرسیده اید که چه چیزی باعث شده است که کیورینگ به عنوان بهترین روش شناخته شود؟ یا به عبارتی دقیق تر دلایل استفاده از روش کیورینگ چیست؟
در پاسخ به سوالات فوق می توان به دو دلیل اساسی اشاره کرد که عبارتند از دستیابی به مقاومت مطلوب و از پیش تعیین شده و تقویت پایایی بتن و بهبود آن در برابر عوامل نامساعد محیطی.
تست های آزمایشگاهی و تحقیقاتی که در این راستا انجام شده اند نشان می دهند که محصولات بتنی پلیمری در محیط های خشک در مقایسه با محیط های مرطوب تا نیمی از مقاومت خود را از دست میدهند.
یکی دیگر از دلایلی که باعث شده است روش کیورینگ به عنوان بهترین روش در عمل آوری محصولات بتنی پلیمری شناخته شود این است که بتن عمل آوری شده در این روش سطحی سخت و مقاوم دارد ضمن اینکه نفوذ پذیری بتن را کاهش میدهد.
در روش کیورینگ از ورود مواد شیمیایی مخرب و رطوبت به درون بافت بتن جلوگیری به عمل می آید که در نهایت کیفیت محصولات بتنی پلیمری را ارتقا می دهد.
در حقیقت کیورینگ یا همان عمل آوری بتن مرحله ای پس از بتن ریزی است که هدف اصلی آن بهبود هیدراسیون بتن است؛ هیدراسیون محصولات بتنی پروسه ای طولانی مدت است لذا لازم است کیورینگ را همزمان با این واکنش روی بتن انجام دهید تا به حداکثر مقاومت برسید.
نحوه انجام کیورینگ یا عمل آوری بتن
پیش از اندود کاری نهایی محصولات بتنی لازم است که با استفاده از روش های مناسبی برای حفظ رطوبت آنها اقدام کرد؛ اما آنچه که اهمیت دارد اطلاع از چگونگی و نحوه انجام کیورینگ می باشد.
بر اساس اینکه در بتن از چه سیمانی (تیپ۱، تیپ۲، …) استفاده شده باشد زمان مورد نیاز برای کیورینگ متفاوت خواهد بود که مقدار آن طبق نتایج آزمایش مقاومت سیلندری مشخص شده است.
به طور کلی عمل کیورینگ را به دو روش زیر انجام می دهند:
- در روش اول ما با فراهم کردن شرایط مختلفی از کاهش یا زوال رطوبت بتن جلوگیری می کنیم دقیقا مانند پوشاندن سطح بتن با پارچه های مخصوصی که به مدت زمان طولانی رطوبت را در بافت خود حفظ میکند.
- در روش دوم ما به شکل مداوم به بتن آب می افزاییم تا رطوبت از دست رفته آن تامین شود؛ اسپری کردن آب یکی از مثال های این روش است.
در واقع نحوه انجام کیورینگ و عمل آوری بتن بسته به شرایط متفاوت است و شما می بایست بر اساس امکاناتی که در اختیار دارید، چگونگی انجام این فرایند را تعیین کنید.
اهداف کیورینگ و عمل آوری بتن
در یک دسته بندی کلی و با یک دید عمومی می توان اهداف کیورینگ را به سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:
- توسعه و ترفیع مقاومت بتن با تسریع عملیات هیدراسیون سیمان
- حفظ دمای مناسب بتن در بازه زمانی معین و از پیش تعیین شده
- تامین رطوبت از دست رفته و جلوگیری از کاهش رطوبت
در راستای اجرای این اهداف می توان از سیستم هایی استفاده کرد که بتن را مرطوب نگه می دارند؛ مانند حصیر های کتانی و یا گونی، استفاده از زمین مرطوب و آب پاشیدن مداوم.
از دیگر اهداف کیورینگ می توان به ثبات حجمی بتن، افزایش مقاومت سایشی، کنترل آب بندی بتن، مقاومت در برابر یخ زدگی و به طور کلی ارتقای دوام آن اشاره کرد.
گفتنی است که در راستای اجرای اهداف فوق گاهی ممکن است از روش هایی استفاده کنند که حرارت و رطوبت کافی را برای بتن فراهم می کند که معمولاً با بخار زنده و یا سیم پیچ های گرمازا این کار را انجام میدهند.
البته استفاده از روش هایی مانند اندود کردن سطح بتن با استفاده از ورق های نایلون یا کاغذ های نفوذ پذیر و یا غوطه ور کردن آن با آب مرسوم تر است.
اگر شما به شکل کاملا صحیح، اصولی و استاندارد عمل آوری بتن را انجام دهید قطعاً به برآورد ها و اهداف مطلوبی دست می یابید.
در ادامه به شما خواهیم گفت که با چه روش هایی می توانید بتن را به شکل کاملا اصولی و استاندارد به عمل آورید.
روشهای کیورینگ و عمل آوری بتن
کیورینگ به وسیله آب، پاندینگ، اسپری کردن آب، استفاده از پوشش های خیس، کیورینگ به وسیله ورقه، ورقه های پلی تن، کیورینگ به وسیله غشا یا پوسته از جمله روشهای عمل آوری بتن هستند که میخواهیم هر یک را به شکل تخصصی مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
کیورینگ به وسیله آب:
یکی از مناسب ترین و بهترین روشهای اجرای کیورینگ، استفاده از آب است که لازمه آن داشتن دانش تخصصی و تجربه کافی در این حوزه می باشد؛ در حقیقت برای بتن ریزی در کف بهترین گزینه شما برای اجرای کیورینگ، استفاده از آب است.
پاندینگ:
این اصطلاح معادل درست کردن حوضچه است که یکی از راهکارهای انجام کیورینگ میباشد. این روش به عنوان یکی از روش های بسیار موثر در راستای ثابت نگه داشتن دمای بتن شناخته شده است؛ لازم به ذکر است که این روش تنها در مقادیر کم بتن ریزی کاربرد دارد بنابراین در پروژه های بزرگتر نمی توان از آن بهره جست.
اسپری کردن آب: یکی از کارآمد ترین روش های کیورینگ بتن پاشیدن آب یا همان اسپری کردن آب بر روی سطح بتن است؛ برای اینکه این روش به نتیجه مطلوب برسد لازم است این کار را مرتب و به شکل مداوم انجام دهید به گونه ای که هرگز فاصله ای بین آن نیفتد؛ در غیر این صورت و در حالت ایجاد فاصله، بتن خشک شده و مشکلاتی را ایجاد می کند؛ طبیعتا هر یک از روش های نامبرده معایب و مزایای مختص به خود را دارد به عنوان مثال یکی از معایب این روش این است که هزینه ای نسبتاً بالا دارد چرا که حجم آب مصرفی آن بسیار زیاد است ضمن اینکه به نظارت مناسب احتیاج دارد.
استفاده از پوشش های خیس:
در این روش همانطور که از نامش مشخص است از پوشش هایی استفاده می کنند که جنس مخصوصی دارند و آب را به خوبی در خود حبس می کند؛ این پوشش ها را بر روی بتن قرار می دهند تا رطوبت آن حفظ شود.
کیورینگ به وسیله ورقه:
معمولاً برای اجرای کیورینگ استفاده از این روش توصیه نمی شود و تنها در معدود موارد استثنایی از آن استفاده می گردد؛ یکی از مزایای خوبی که این روش دارد این است که در مواردی که سطوح کاملاً عمودی و افقی هستند جوابگوی بسیار خوبی محسوب می شود.
ورقه های پلی تن:
کار با ورق های پلی تن بسیار ساده بوده و پس از اتمام کیورینگ می توان به سادگی آنها را جمع آوری کرد؛ یک مزیت بسیار مهم که در خصوص ورق های پلی تن به چشم می خورد این است که در سایر پروژه ها نیز میتوان از آن استفاده کرد و این گونه نیست که تنها یکبار مصرف باشند.
کیورینگ به وسیله پوسته یا غشا:
اگرچه ممکن است این روش در مقایسه با روش های قبلی موثر نباشد اما یک مزیت ویژه دارد و آن هم این است که هیچگونه نیازی به نظارت ندارد؛ نحوه اجرای این روش به این صورت است که روی سطح بتن یک غشا یا پوسته قرار می دهند؛ در اکثر موارد این مواد را به سطح بتن می پاشند که باید دقت شود تمام سطوح بتن پوشانده شده باشد.
تاثیر کیورینگ بر روی مقاومت فشاری بتن
افزودن آب به سیمان پرتلند منجر به تشکیل یک چسب میشود که تحت یک فرایند شیمیایی به نام هیدراسیون، سنگدانه ها به یکدیگر می چسبند نتیجه آن تشکیل یک سنگ مصنوعی بهنام بتن است که مقاومت فشاری بسیار بالایی دارد.
زمانی متوجه تاثیر کیورینگ بر روی مقاومت فشاری بتن خواهید شد که بدانید مقاومت فشاری آن ارتباط مستقیمی با پروسه کیورینگ که در حین گیرش بتن صورت میگیرد دارد.
شایان ذکر است که تا زمانی که در بتن، آب وجود داشته باشد و همچنین دمای محیط مناسب باشد واکنش هیدراسیون ادامه می یابد.
زمانی که آب در مخلوط بتن به اتمام برسد فرایند هیدراسیون متوقف شده و نمی توان مقاومت فشاری بتن را افزایش داد.
در واقع کیورینگ بتن از لحظه قرارگیری بتن در قالب آغاز شده و تا وقتی که بتن به شکل کامل سخت شود ادامه می یابد در طول این مدت تاثیر عمل آوری بر روی مقاومت فشاری بتن بیش از پیش خود را نشان می دهد.
البته علاوه بر مقاومت فشاری، سایر ویژگی های بتن مانند افزایش طول عمر، افزایش دوام، مقاومت در برابر چرخه ذوب شدن و یا انجماد آب و غیره به این نکته بستگی دارد که عمل کیورینگ تا هنگامی که واکنش هیدراسیون در حال اجرا است ادامه یابد.
نقش و اهمیت کیورینگ و عمل آوری بتن
در قسمت قبل اشاره کردیم که کیورینگ ارتباط مستقیمی با افزایش مقاومت فشاری بتن دارد؛ در این بخش از مقاله به شما خواهیم گفت که اهمیت کیورینگ و عمل آوری بتن در سایر موارد چیست.
ثابت شده است که بتن هایی که به شکل کاملاً صحیح و اصولی عمل آوری شده اند و دارای مقدار مناسبی رطوبت هستند در مقایسه با بتن های فاقد کیورینگ عملکرد فوق العاده مطلوبی را از خود بروز می دهند.
بتن های عمل آوری شده پایداری حجم دارند و در برابر پوسته شدن مقاومت مطلوبی را از خود نشان می دهند.
یکی از اصلی ترین وظایف پیمانکاران بتن این است که بر فرایند کیورینگ یا عمل آوری آن نظارت متمرکز و کنترل شده ای داشته باشد ضمن اینکه این پروسه را به عنوان یکی از مهمترین ملاحظات در نظر بگیرند.
نقش و اهمیت کیورینگ زمانی آشکار تر خواهد شد که بدانید نادیده گرفتن آن، مشکلات شدید تر و آسیب های جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت.
مدت زمان کیورینگ به فاکتورهای متعددی مانند نسبت ترکیب اجزای بتن، شرایط آب و هوایی فضای اجرای بتن، شکل و اندازه سنگدانه های موجود در بتن و مقاومت مشخصه بتن بستگی دارد.
در خصوص اجرای کیورینگ استانداردهای مشخصی تعیین شده است و با توجه به نقش و اهمیت پر رنگی که دارد می بایست توسط پیمانکاران به منظور حفظ شرایط رطوبت و دما حتما انجام شود.
کیورینگ یا عمل آوری بتن در هوای سرد
بتن ریزی در هوای سرد و بارانی به هیچ وجه توصیه نمی شود چرا که سرعت عمل آوری بتن در هوای سرد بسیار کاهش یافته و حتی صفر می شود.
با این حال در موارد خاصی می توان عمل آوری بتن را در آب و هوای سرد نیز اجرا کرد که البته این کار یک شرط دارد و لازمه آن این است که برای از بین بردن و کاهش اثرات منفی آب و هوای سرد اقدامات احتیاطی لازم را به اجرا گذاشت.
یکی از معایبی که آب و هوای سرد دارد این است که در این آب و هوا احتمال اینکه بتن پیش از کیورینگ دچار یخ زدگی شود بسیار زیاد است.
به همین خاطر تمامی انواع و اقسام بتن ها پس از اجرا در محل پروژه می بایست به روش های مخصوصی از یخ زدگی حفظ شوند.
بدیهی است که در غیر این صورت، یعنی در حالتی که کیورینگ بتن در هوای سرد بدون رعایت نکات اجرا شود به شکل غیر قابل جبران و آشکاری مقاومت و کیفیت بتن روندی نزولی را در پیش میگیرد.
جالب است بدانید که یخ زدن زود هنگام توانایی این را دارد که حداقل تا ۵۰ درصد مقاومت فشاری بتن را کاهش دهد.
یکی از اقدامات محافظتی که در این راستا میتوان انجام داد این است که از ضد یخ استفاده کنید؛ توجه داشته باشید که ضد یخ مناسب برای بتن، نقطه انجماد آب میان بافتی بتن را کاهش میدهد ضمن این که به عنوان یک زودگیر کننده و همچنین افزایش دهنده مقاومت بتن عمل می کند.
کیورینگ یا عمل آوری بتن در هوای گرم
یکی دیگر از چالش هایی که افراد در فرایند عمل آوری بتن در هوای گرم با آن مواجه هستند، تبخیر سریع و زود هنگام آب بتن است.
تبخیر شدید و سریع آب علاوه بر اینکه مقاومت و کارایی بتن را کاهش می دهد بلکه در سطح بتن ترک های سطحی ایجاد می کند.
البته نا گفته نماند که اگر دمای کیورینگ هنگام هیدراسیون بالاتر از حد تعیین شده باشد، به نوعی مزیت حساب میشود و مقاومت بتن را افزایش میدهد.
در ادامه چند نمونه است مشکلات و معایب کیورینگ بتن در هوای گرم را با یکدیگر مورد بحث و بررسی قرار می دهیم؛
تبخیر سریع و زود هنگام آب موجود در سطح بتن، امکان ترک خوردگی در اثر خشک شدن، کاهش کارایی و اسلامپ، گیرش سریع و غیره تنها نمونه هایی از مشکلات کیورینگ در هوای گرم هستند.
خوب به پایان این مطلب رسیدیم امیدواریم اطلاعاتی را که راجع به کیورینگ و عمل آوری بتن در خدمت شما دوستان عزیز ارائه دادیم کاملاً سودمند و کارآمد واقع شود؛ برای کسب اطلاعات تکمیلی تر و با جزئیات بیشتر از تمامی شما دعوت به عمل می آوریم که سایر مطالب وب سایت ما را مطالعه نموده و آن را با دوستان و آشنایان خود به اشتراک بگذارید.