بتن اکسپوز چیست؟
بتن اکسپوز چیست؟ (Exposed concrete)
اکسپوز در زبان انگلیسی به معنای ظاهر و نمایان است و به همین دلیل به نوعی از بتن دکوراتیو که در نمای بیرونی و داخلی ساختمان استفاده می‌شود بتن اکسپوز می‌گویند. این نوع بتن چون سطحی صاف و صیقلی دارد به عنوان لایه نهایی برای دیوارهای داخلی ساختمان، نمای خارجی ساختمان و کف پوش در مکان‌های مختلف استفاده می‌شود.
در بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان سالهاست که معماران و متخصصان ساختمان سازی از سطوح کاملا صاف و بدون بافت بتن برای پوشش دادن نما و کف استفاده می‌کنند. ظاهر مدرن، صرفه جویی در زمان، قیمت پایین و کاهش هزینه تمام شده باعث شده است که بتن اکسپوز طرفداران زیادی پیدا کند.
به طور کلی می‌توان گفت بتن‌هایی که به عنوان نمای اصلی بدون هیچ دستکاری در ساختمان سازی استفاده می‌شود، بتن معماری، تزئینی، بتن نما یا بتن اکسپوز گفته می‌شود. بتن اکسپوز دارای وزن مخصوص 1500 کیلوگرم بر مترمکعب است. ضخامت استفاده شده از آن بین 1 تا 10 سانتی متر می‌باشد. مقاومت فشاری 380 میلی پاسکال و عمر مفیدی بین 70 تا 90 سال دارد. البته این مقادیر بستگی به اندازه صفحات بتنی دارد.
در هنگام استفاده از بتن اکسپوز علاوه بر مشخصات دقیق عملکرد، باید به ساختار پوسته قالب، انتخاب مواد، رنگ آمیزی، تکمیل سطح بتن و مشخصات سازه توجه کرد. این نکات مهم را مهندسان و معماران در مرحله طراحی انجام می‌دهند.
انواع بتن اکسپوز
بتن اکسپوز با توجه به مکانی که استفاده می‌شود باید ویژگی‌های مختلفی داشته باشد. به طور کلی از نظر نحوه ساخت به دو دسته تقسیم می‌شود:
- بتن اکسپوز پیش ساخته
- بتن اکسپوز درجا
بتن اکسپوز پیش ساخته به دو صورت کف پوش اکسپوز و دیوار پوش بتن اکسپوز تولید می‌شود. به کفپوشهای بتنی اصطلاحا تایل اکسپوز و به دیوارپوش‌های بتنی پانل اکسپوز می‌گویند. بعد از ساخته شدن صفحات بتنی و بررسی کیفیت آنها برای نصب به محل مورد نظر حمل می‌شوند. هنگامی که ساخت بتن اکسپوز در محل نصب انجام شود به آن اکسپوز درجا می‌گویند.
دسته بندی انواع بتن اکسپوز بر اساس رنگ:
- رنگ طبیعی بتن
- رنگدار کردن بتن به وسیله رنگدانه‌ها
امروزه بسیار از نماهای بیرونی ساختمان به رنگ طبیعی بتن در طیف روشن تا تیره می‌باشد ولی برای نماهای داخلی با توجه به فضاسازی که شده است با استفاده از رنگدانه‌ها، بتن اکسپوز رنگی می‌سازند. البته بتن دکوراتیو قابلیت رنگ پذیری بالایی دارد و می‌توان بعد از اجرا با استفاده از رنگ‌های مناسب ظاهر آن را متناسب با فضای محیط رنگ کرد.
دسته بندی انواع بتن اکسپوز بر اساس بافت:
- صیقلی
- زبر
برای نمای اکسپوز از بتن صیقلی استفاده می‌کنند تا نیازی به نماسازی جدید نباشد. از بتن اکسپوز زبر در مکان‌هایی که به عنوان نمای نهایی نیست یا صیقلی بودن آن اهمیت ندارد بهره می‌برند.
کاربرد بتن اکسپوز
سیمان اکسپوز کاربردهای زیادی در صنعت ساختمان سازی و مبلمان شهری دارد. می‌توان به طور کلی گفت که از بتن اکسپوز در سه حالت کلی استفاده می‌شود:
-
دیوار بتن اکسپوز:
همان طور که بیان کردیم از بتن اکسپوز برای ساخت دیوارپوش‌های بتنی استفاده می‌شود. این دیوارها می‌تواند در نمای خارجی ساختمان یا نماهای داخلی آن باشد. امروزه بتن اکسپوز در طراحی داخلی بسیار استفاده می‌شود. ساخت اپن‌های آشپزخانه‌های مدرن، طرح‌ها و نماهای خلاقانه بر روی دیوارهای داخلی و… تنها بخشی از کاربردهای آن است.
-
کفپوش بتن اکسپوز:
به علت استحکام، دوام و قیمت مناسب بتن اکسپوز بهترین متریال برای ساخت انوع کفپوشهای بتنی در مکان‌های مختلف مطمئنا بتن اکسپوز می‌باشد. برای کفپوش پارکینگ‌ها، حیاط ساختمان‌ها، محوطه سازی پارک‌ها و…می‌توان از این نوع بتن استفاده کرد.
-
ساخت وسایل متفاوت از بتن اکسپوز:
محبوبیت بتن اکسپوز فقط در دیوار و کف خلاصه نمی‌شود امروزه به دلیل مزایای که این بتن دارد و در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد کاربرد فراوانی در ساخت وسایل مختلف از کوچک تا بزرگ دارد.
- ساخت انواع گلدان‌های کوچک آپارتمانی تا فلاورباکس های بزرگ در پارک‌ها و جلوی ساختمان‌ها
- ساخت انواع آبنماها در سایزهای مختلف برای استفاده در محوطه‌های داخلی و بیرونی ساختمان‌ها و پارک‌ها
- ساخت انواع نیمکت‌های بتنی زیبا برای پارک‌ها و پیاده‌روها
- ساخت انواع بولارد‌ها و استندهای ترافیکی با بتن اکسپوز
- ساخت انواع جدول های دور باغچه و جوی‌های آب
- ساخت انواع پله‌های پیش ساخته برای سختمان‌های اداری، مراکز تجاری و منازل مسکونی
- …
البته کاربرد بتن اکسپوز تنها به اینجا ختم نمی‌شود؛ ساخت پل‌ها، تونل‌ها و سد سازی، استخرها و سرویس های بهداشتی و حمام، محوطه سازی‌های متفاوت، ساخت پانل‌ها و اسلب‌های بتنی اکسپوز، استفاده در پشت بام‌ها و فضاهای روف گاردن و… از سایر کاربردهای این محصول مهم است.
معایب و مزایای بتن اکسپوز
- شاید بتوان یکی از مهمترین دلایل انتخاب قطعات بتنی در کاربردهای ساختمانی را این عنوان کرد که بتن در همه جا وجود دارد.
- عمرطولانی بتن و سازه‌های بتنی از جمله دلایل دیگر استفاده از قطعات بتنی می‌باشد.
- ساختمان‌های ساخته شده از بتن و دارای نمای بتن اکسپوز دمای متعادل‌تری دارند و کنترل دما در آن راحتر است.
- بتن اکسپوز نما در مقابل حوادث آتش سوزی مقاومت خوبی دارد. در ضمن عایق صوتی مناسبی نیز هست.
- بتن اکسپوز نسبت به اغلب مصالح ارزان‌تر است.
- چون قابلیت انعطاف و فرم پذیری بالایی دارد می‌توان برای تولید طرح‌ها و نقش‌های گوناگون از آن استفاده کرد.
- به راحتی و سرعت می‌توان عیوب حادث شده را ترمیم کرد.
- تعمیر و نگهداری آن بسیار ساده و کم هزینه می‌باشد.
- نمای بتن اکسپوز وزن کمتری نسبت به سایر متریال دارد.
- چون تغییرات آب و هوایی بر بتن تاثیری ندارد در تمام طول سال می‌توان عملیات نماکاری را انجام داد.
- زمان انجام پروژه‌ها با بتن اکسپوز پیش ساخته بسیار کوتاه‌تر است.
- بتن اکسپوز دوستدار محیط زیست می‌باشد.
- استحکام کششی و فشاری بالایی دارد.
در کنار مزایای فراوان پنل‌های بتن اکسپوز، ملاحظاتی هم وجود دارد. یکی اینکه طبیعت بتن سرد و بی روح است. البته این مساله را می‌توان با رنگ‌های شاد و گرمی که به بتن می‌زنند جبران کرد. استفاده از بتن اکسپوز طرح چوب هم می‌تواند حال و هوای محیط را گرم‌تر نماید.
مساله دیگر بتن اکسپوز، جدا از سلیقه‌ای بودن سبک معماری آن، وزن نهایی سازه بتنی در مقایسه با برخی از روش‌ها و مصالح کاربردی دیگر می‌باشد. البته اگر این امر مورد اهمیت باشد می‌توان با در نظر داشتن ملاحظات لازم در مرحله طراحی و پیش از تولید، آن را مرتفع کرد.
عوامل موثر بر کیفیت و زیبایی بتن اکسپوز
استفاده از مصالح با کیفیت، انتخاب دانه‌بندی مناسب، انتخاب نوع قالب و سطح آن، نسبت آب به سیمان و هواگیری کافی از بتن جهت کسب تراکم لازم و همچنین نگهداری و عمل آوری پس از تولید قطعات بتنی از جمله عوامل موثر بر کیفیت قطعات خواهد بود. همین عوامل می‌تواند بهترین دلیل برای تولید این قطعات در کارخانجات صنعتی و با شرایط قابل کنترل به جای استفاده از بتن در محل پروژه و به صورت درجا می‌باشد.
از لحاظ کیفیت بتن اکسپوز به چها دسته تقسیم می‌شود که باید در هنگام ساخت و ساز به آن توجه نمایید:
- SB1 : بتن اکسپوز با الزامات کم که برای دیوارهای زیر زمین یا مکان‌های تجاری استفاده می‌شود.
- SB2 : بتن اکسپوز با الزامات معمولی که برای راه پله و دیوارهای حائل استفاده می‌گردد.
- SB3 : بتن اکسپوز با الزامات خاص که برای نما‌ها و دیوارهای اصلی مورد استفاده است.
- SB4 : بتن اکسپوز با الزامات زیاد که در موارد خاص و ویژه از آن استفاده می‌کنند.
کارخانه تسا سنگ با سابقه درخشان در تولید سازه‌های بتنی تمام مراحل تولید پانل بتن اکسپوز، تایل‌های اکسپوز، انواع پله های بتنی و سایر محصولات خود را با نهایت دقت انجام می‌دهد و محصول پس از هر مرحله بعد از تایید واحد کنترل کیفیت به مرحله بعدی تولید می‌رود. به همین جهت با خیالی آسوده محصولات خود را 10 سال ضمانت بدون قید و شرط کیفیت می‌کند.
ابعاد تایل بتن اکسپوز
تایل‌ها و پنل‌های اکسپوز در سایزهای مختلفی عرضه می‌شود. ابعادی مانند: 60 * 30، 120* 60، 50 * 50، 90 * 50 و 60 *60
شما می‌توانید متناسب با پروژه خود از تایل‌های با اندازه استاندارد کارخانه استفاده نمایید و از طرف دیگر اگر اندازه مناسب برای شما موجود نبود می‌توانید به صورت سفارشی سایز مورد نیاز خود را از کارخانه تهیه نمایید. البته اگر تعداد تایل‌های اکسپوز سفارشی زیاد باشد مقرون به صرفه خواهد بود وگرنه به علت هزینه بالای طراحی و قالب سازی سفارشی سازی توجیه اقتصادی ندارد.
اقدامات مهم برای اجرای بتن اکسپوز نما
برای استفاده از بتن اکسپوز در نمای داخلی و خارجی ساختمان باید به نکات زیر توجه نمایید:
- استفاده از روغن قالب و تراکم مناسب بسیار مهم است.
- قالب‌ها باید نو و سالم باشند تا سطح نهایی کار کاملا صاف و صیقلی ساخته شود.
- برای بستن قالب‌ها از مهارهای مناسب استفاده کرد.
- قالب‌ها باید درست و کامل درزبندی شود.
در این مقاله از تسا سنگ سعی کردیم شما را با بتن اکسپوز آشنا کنیم و از کاربردهای آن در صنعت ساختمان سازی صحبت کردیم. مزایا و معایب این فرآورده بتنی را برای شما بیان کردیم، در مقالات آینده به نحوه ساخت و نصب بتن اکسپوز خواهیم پرداخت. اگر سوالی در زمینه بتن اکسپوز داشتید می‌توانید روی ما حساب کنید همکاران ما در شرکت تسا سنگ آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. ضمنا نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را با ما در میان بگذارید.
