فهرست
در عصر فناوری که همه افراد از معایب زیرساخت‌های ضعیف شهری مطلع هستند، بهبود عملکرد زیرساخت‌ها و افزایش دوام آنها، همواره مسئله‌ای مهم بوده است. دغدغه‌ای که با سایر فاکتورهای اقتصادی و اجتماعی ترکیب شده و این سوال را در ذهن افراد ایجاد می‌کند: چطور می‌توان میان دوام، ایمنی و هزینه‌ی مقرون‌به‌صرفه تعادل برقرار کرد؟ یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌هایی که همه‌روزه با آنها برخورد دارید و به احتمال زیاد آنها را نادیده گرفته‌اید، «دریچه‌های منهول» هستند.
دریچه منهول به‌عنوان پوششی محکم و مقاوم، روی مکان‌هایی همچون چاه فاضلاب و… نصب می‌شود. این دریچه‌ها در معابر عمومی به فور دیده شده و نه‌تنها وظیفه‌ی حفاظت از تأسیسات زیرزمینی را بر عهده دارند، بلکه نقش مهمی در ایمنی عابران و خودروها نیز ایفا می‌کنند. دریچه‌های منهول بتنی و پلیمری یکی از پرکاربردترین دریچه‌هایی هستند که طی سال های اخیر استفاده شده و مورد توجه شهرداری‌ها، پیمانکاران و طراحان شهری قرار گرفته‌اند. در این مقاله به مزایا و معایب دریچه منهول بتنی_پلیمری پرداخته خواهد شد و ویژگی‌های این دریچه‌ها با دریچه‌های فلزی و… مقایسه می‌شوند. اگر به دنبال یک دریچه منهول، مقاوم و کم‌هزینه برای پوشش‌دهی تأسیسات زیرزمینی هستید، خواندن این مطلب می‌تواند برایتان بسیار مفید باشد.
ساختار و ترکیب مواد در دریچه‌های RPC و منهول بتنی پلیمری
دریچه‌های بتنی پلیمری انواع مختلفی دارند و امروزه نسبت به نمونه‌های قدیمی‌تر، تفاوت زیادی دارند. این تفاوت‌ها به شیوه ساخت و مواد به‌کار رفته در بتن بازمی‌گردد. در ساخت این تجهیزات، بتن ماده اصلی است که در هر کارخانه با عیار متفاوتی به‌کار می‌رود. هرچه عبار بتن به‌کار رفته بالاتر باشد، استحکام و پایداری این محصولات بیشتر خواهد بود. در کنار بتن با کیفیت، رزین‌های پلیمری تاثیر زیادی در بافت و ساختار این دریچه منهول‌ها دارند.
این رزین‌ها همان ماده‌هایی هستند که باعث کاهش وزن محصول، افزایش مقاومت در برابر رطوبت، اشعه UV و مواد شیمیایی می‌شوند. علاوه‌بر بتن و پلیمر، الیاف شیشه یکی از کاربردی‌ترین مواداولیه در تولید این محصولات خواهد بود که خاصیت انعطاف‌پذیری و مقاومت کششی محصول را چند برابر کرده و از بروز ترک‌های سطحی جلوگیری می‌کند. با این حساب، ساخت دریچه‌های منهول با روش جدید و مواد جدید، موجب پیشگیری از شکستگی و لب‌پر شدن دریچه‌ها در شرایط فشار خواهد شد.
یکی دیگر از مواردی که در گذشته کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت، ایجاد حفره طی فرآیند قالب‌گیری بود. اما در روش ساخت جدید، به این جزئیات توجه شده و حتی از بروز حفره‌های میکروسکوپی در بدنه حفاظ منهول، جلوگیری خواهد شد. همه‌ی این جزئیات ریز اما مؤثر، کنار هم قرار گرفته‌اند تا محصولی ساخته شود که نه‌تنها زیبا و مدرن است، بلکه از نظر عملکرد نیز چیزی کم ندارد.
مزایای مکانیکی و عملکردی دریچه‌های RPC و منهول بتنی پلیمری
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که برای دریچه‌های منهول بتنی پلیمری مطرح است، استحکام و مقاومت آنها خواهد بود. استحکام دریچه‌های ساخته شده به روش جدید، در شرایط سخت بسیار بیشتر از دریچه‌های قدیمی تلقی می‌شود. ویژگی‌های مکانیکی این مصنوعات بتنی، آنها را به انتخابی مناسب و کاربردی برای مناطق شلوغ و پر ترافیک، کارخانه‌ها و مناطق ساحلی و مرطوب، تبدیل کرده است. این مصنوعات، مقاومت بسیار خویی در برابر خوردگی و برخورد شیمیایی دارند، بنابراین در دراز مدت و در معابر عمومی، دچار خوردگی زودهنگام نخواهند شد.
دریچه‌های بتنی پلیمری برخلاف دریچه‌های چدنی که در معرض رطوبت و مواد شیمیایی به‌راحتی دچار زنگ‌زدگی یا خوردگی می‌شوند، در برابر بارش و شرایط جوی و محیطی مقاوم هستند. دلیل این مقاومت فوق‌العاده در برابر مواد شیمیایی و اسید و باز، وجود رزین و مواد پلیمری است که در روند تولید آنها به‌کار می رود. این در حالی است که بسیاری از فاضلاب‌ها شیمیایی هستند به‌راحتی هر جسمی را دچار فرسایش می‌کنند.
از دیگر مزایای دریچه منهول بتنی، داشتن مقاومت فشاری و کششی بالا است که در پروژه‌های صنعتی و مکان‌های صنعتی، خود را نشان می‌دهد. این دریچه‌ها از فیلترهای زیادی برای چک مقاومت فشاری رد می‌شوند و طبق استانداردهای بین‌المللی، توان تحمل وزن‌های سنگین شهری و بارهای ترافیکی شدید را دارند. وجود الیاف شیشه در کنار رزین‌های پلیمری، احتمال شکستگی و لب‌پر شدن دریچه‌ها را در مقابل فشار، به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
این ویژگی‌ها باعث می‌شود که طول عمر محصول بسیار بیشتر از مدل‌های چدنی یا RPC باشد و نیاز به تعمیرات مکرر کاهش یابد. ازسوی دیگر، در پروژه‌هایی که در زمینه تاسیسات برقی و مخابراتی فعالیت دارند، وجود یک دریچه منهول عایق، اهمیت زیادی دارد. چون دریچه‌های بتنی پلیمری، عایق خوبی در برابر نیروی الکتریسیته محسوب می‌شوند و خطرات ناشی از نشت جریان‌های الکتریکی یا برق‌گرفتگی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند.
ایمنی در برابر سرقت و حفظ جان شهروندان!
از آنجایی که در بسیاری از موارد، سارقان نسبت به سرقت دریچه های منهول فلزی اقدام می کنند، استفاده از دریچه منهول پلیمری یک مزیت مهم به شمار خواهد رفت و انگیزه سارقان برای سرقت را به کلی از بین خواهد برد. فرض کنید در پاسی از شب و در نبود روشنایی کافی، فرد یا افرادی به دلیل نبود دریچه منهول درون فاضلاب بیفتند و دچار آسیب های جدی گردند. بنابراین استفاده از دریچه های بتنی پلیمری، علاوه بر جلوگیری از ضرر و زیان های مالی، از آسیب های جانی وارده به شهروندان نیز پیشگیری خواهد شد.
مزایای اجرایی و نصب منهول بتنی و پلیمری
یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که در نصب دریچه‌های منهول در معابر عمومی اهمیت دارد، سهولت نصب و اجرا است. یکی از ویژگی‌های محبوب این نوع دریچه وزن سبک آنها بوده و در نصب و اجرای سریع پروژه تاثیر بسزایی دارد. وزن این مصنوعات تقریبا نصف دریچه‌های چدنی بوده و این موضوع در موجب کاهش هزینه‌های نصب و حمل و نقل هم خواهد شد. همچنین به‌دنبال سهولت نصب، هزینه‌های نیروی انسانی هم کاهش خواهد یافت. بنابراین اگر پروژه بزرگی پیش‌رو دارید یا قصد تحویل پروژه در زمان محدودی را دارید، دریچه‌های چدنی می‌توانند انتخاب مناسبی برای شما باشند.
سرقت دریچه‌ها یکی از مواردی است که مخصوصاً در معابر عمومی اهمیت بالایی دارد. دریچه‌های بتنی‌پلیمری، از مواد غیرقابل بازیافت تولید شده‌اند و این موضوع احتمال سرقت را به حداقل می‌رساند. یکی از دلایل اصلی کاهش احتمال سرقت این دریچه‌ها، طرح‌های قفل‌شدنی و طراحی ویژه آنها است. این دریچه‌ها به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که به راحتی قابل باز کردن یا جابه‌جایی توسط افراد غیرمجاز نیستند. درنهایت یکی دیگر از مواردی که در مرحله نصب و اجرا مدنظر است، تولید این دریچه‌ها به‌صورت سبز و دوست‌دار محیط‌زیست خواهد بود. بنابراین نصب و اجرای این مصنوعات تاثیرات منفی روی محیط‌زیست نخواهد داشت و این یک امتیاز مثبت نسبت‌به سایر دریچه‌ها به‌شمار می‌رود.
مقایسه دریچه منهول بتنی پلیمری با دریچه‌های دیگر
اولین موردی که در این زمینه مطرح است، مقاومت این دریچه‌ها خواهد بود. دریچه‌های دیگر، معمولاً مقاومت کمتر و شکنندگی بیش‌تری از دریچه‌های بتنی‌ـ‌پلیمری دارند. به‌طوری که امکان دارد درصورت وارد شدن ضربات ناگهانی و بارهای با فشار بالا، دچار شکستگی شوند. با اینکه دریچه‌های rpc فلزی و …، مقاومت نسبی خوبی دارند اما در برابر دریچه‌های منهول بتنی پلیمری، در رده پایین‌تری قرار می‌گیرند. استفاده از الیاف تقویتی همچون الیاف شیشه یا کربن در ساخت دریچه‌های بتنی، آنها را در برابر ترک‌خوردگی و آسیب‌های فیزیکی مقاوم می‌سازد و علت اصلی این موضوع خواهد بود. طول عمر دریچه‌ها یکی دیگر از مهم‌ترین مواردی است که می‌توان به آن اشاره کرد. ماندگاری منهول بتنی پلیمری بیشتر از دریچه های دیگر است. توجه داشته باشید که هرچه طول عمر دریچه‌ها بالاتر باشد، هزینه تعمیرات و نگه‌داری کاهش یافته و از لحاظ مالی به‌صرفه‌تر خواهد بود. (همچنین بخوانید: قیمت منهول بتنی)
کاربرد ها و موارد استفاده دریچه های منهول RPC بتنی پلیمری
دریچه‌های منهول بتنی‌ـ‌پلیمری به دلیل ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای که دارند، در طیف وسیعی از پروژه‌ها و کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند. پس از بررسی‌های دقیق و مورد توجه قرار دادن مواردی همچون هزینه‌ها و شرایط پروژه، معمولاً انتخاب کارفرمایان، به‌خصوص برای پروژه‌های بزرگ، دریچه بتنی خواهد بود. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای این دریچه‌ها اشاره می‌کنیم:
- شبکه‌های فاضلاب شهری و صنعتی: همان‌طور که گفته شد، این نوع دریچه‌ها در برابر خوردگی و مواد شیمیایی موجود در فاضلاب شهری و صنعتی مقاوم هستند و استفاده از آنها در شبکه‌های فاضلاب به‌صرفه است.
- تأسیسات برق و مخابرات زیرزمینی: عایق بودن این دریچه‌ها در برابر جریان‌های الکتریکی باعث می‌شود که در پروژه‌های زیرساختی مرتبط با شبکه‌های برق و مخابرات، انتخابی مناسب باشند.
- پوشش دهانه‌های کانال‌های زهکشی و مخازن آب باران: به‌دلیل مقاومت در برابر فشارهای محیطی و شرایط جوی مختلف، این دریچه‌ها گزینه‌ای عالی برای محافظت از زهکشی‌های شهری و مخازن آب هستند.
- معابر پیاده و پارکینگ ها: این دریچه‌ها به‌دلیل وزن سبک و نصب سریع، در پروژه‌های زیرساختی معابر کاربرد دارند. همچنین دریچه‌های بتنی پلیمری در مواردی که ترافیک بالا و رفت‌و‌آمد زیاد است، استفاده زیادی دارند.
- پروژه‌های سازگاری با محیط‌زیست و ایمن‌سازی فضای شهری: اگر در پروژه‌تان استفاده از مصنوعات سبز و دوست‌دار محیط زیست اهمیت دارد، دریچه منهول بتنی پلیمری، انتخابی بی‌نظیر خواهد بود.
سخن پایانی
دریچه‌های بتنی‌ـ‌پلیمری با ساختار خاص و ترکیبی جادویی از سیمان، رزین‌های پلی‌استر یا اپوکسی و الیاف تقویتی، گزینه‌ای مدرن و کارآمد برای زیرساخت‌های شهری به‌شمار می‌روند. مقاومت بالای این مصنوعات در برابر مواد شیمیایی و فشار بالا، وزن سبک، نصب سریع و آسان، امنیت بالا و ضدسرقت بودن، کاهش آسیب به طبیعت و به‌صرفه‌بودن قیمت نهایی، از مواردی است که این نوع دریچه‌ها را به درجه محبوبیت بالایی می‌رساند. بنابراین استفاده از آنها می‌تواند برای پروژه به‌صرفه باشد و کارایی پروژه را چند برابر کند.
