قطعات پیش ساخته بتنی (یا بتن پیش ساخته) چیست؟
قطعات پیش ساخته بتنی به علت تسریع در عملیات ساخت سازه‌های مختلف امروزه کاربردهای فراوانی دارد. می‌توان گفت بعد از جنگ جهانی دوم که ویرانی‌های بسیار به جای گذاشت، مهندسان سازه تلاش‌های زیادی برای بازسازی ساختمان‌ها داشتند. آنها به دنبال روشی برای سرعت بخشیدن به این فرایند بودند و توانستند با استفاده از قطعات پیش ساخته بتنی با سرعت خرابی‌ها را آباد کنند.
قطعات پیش ساخته بتنی با توجه به مزایا و ویژگی‌هایی که دارند در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، از زیبا سازی نمای ساختمان و مبلمان شهری تا ساخت خانه‌های بتنی پیش ساخته. با این مقاله از تسا سنگ همراه باشید تا بیشتر با این دسته از محصولات آشنا شوید. از ویژگی‌ها و کاربردهای آن گرفته تا انواع قطعات پیش ساخته بتنی.
بتن پیش ساخته عملا در دهه 50 و 60 میلادی متولد شد اما دوران رشد و بلوغ آن را باید قرن 21 دانست. با پیشرفت علوم آزمایشگاهی، بتن‌های پیش ساخته، با ویژگی‌های خاص و مطلوبی طراحی و تولید شدند که فرایند ساختمان سازی را متحول کردند. در حالت عادی باید بتن در کارگاه ساخته شود و بعد توسط وسایل مختلف به محل پروژه حمل و در قالب‌ها ریخته شود، نهایتا فرایند خشک شدن آن انجام می‌گیرد.
در بعضی از موارد که به آنها اشاره خواهیم کرد می‌توان این فرایند را تسریع کرد و از قطعات پیش ساخته بتنی که قبلا در کارخانه‌ها تولید و خشک شده‌اند استفاده نمود، تنها باید آنها را نصب نمایید. استفاده از این روش علاوه بر کاهش زمان انجام پروژه، مزایای دیگری هم دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
خواص و ویژگی ها و مزایای قطعات پیش ساخته بتنی
نحوه ساخت قطعات پیش ساخته بتنی در کارگا‌ها یا کارخانه‌ها به گونه‌ای است که در مدل‌ها و اندازه‌های مختلف به صورت بتن مسلح ساخته و روانه بازار می‌شوند. اگر کارخانه تولید این قطعات پایبند به الزامات استاندارد باشد و محصولات خود را با مواد اولیه مرغوب تولید کند، کیفیت قطعات بتنی پیش ساخته مطلوب خواهد بود.
علت ساخت و استفاده از قطعات پیش ساخته بتنی یا Prefabricated concrete parts عبارت است از:
- دوام، کیفیت و طول عمر بسیار بالایی دارند.
- تعداد نیروی انسانی در پروژه را کاهش می‌دهد.
- نصب قطعات پیش ساخته بتنی، بسیار ساده و راحت است.
- ابعاد قطعات پیش ساخته دقیق می‌باشد که باعث بهبود روند کار خواهد شد.
- این محصولات مطابق با الزامات و استانداردهای ساختمان سازی ساخته می‌شوند.
- استفاده از قطعات بتنی پیش ساخته باعث کاهش حجم و وزن سازه می‌شود.
- در هوای سرد که امکان بتن ریزی نیست می‌توان به راحتی از این محصولات استفاده کرد.
- چون سرعت اجرای پروژه را بسیار افزایش می‌دهد باعث کاهش هزینه خواهد شد.
- به علت اینکه در محل پروژه نیاز به قالب زنی و فضای اضافه نداریم درمقدار آرماتور مصرفی صرفه جویی می‌شود.
- چون دیگر لازم نیست از ماشین‌ها پر سر و صدای بتن ریزی و پمپاژ استفاده کنیم، آلودگی صوتی محل را به شدت کم می‌کند.
- این قطعات در ابعاد و مدل‌های مختلف تولید می‌شود و شما متناسب با پروژه خود می‌توانید از آنها استفاده نمایید یا حتی از قطعات به صورت سفارشی استفاده کنید.
- بتن‌های پیش ساخته در کارخانه‌ها در شرایط یک نواخت ساخته می‌شوند، پس محصولات به صورت یکپارچه و یک شکل هستند. در نتیجه ظاهر نهایی پروژه یکدست خواهد بود.
انواع قطعات پیش ساخته بتنی
امروزه با پیشرفت‌هایی که در زمینه ساخت بتن‌های پیش ساخته صورت گرفته است، این قطعات به صورت‌های مختلفی طراحی و تولید می‌شوند. بتن‌های پیش ساخته‌ای که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
- دیوار
- سقف
- ستون
- تیر
- اتاقک بتنی
- باکس و کالورت بتنی
- دال بتنی
- کانیو بتنی
- آبرو بتنی
- نیوجرس بتنی
- لوله بتن مسلح
- کفپوش بتنی
- جدول بتنی
- بلوک سقفی
- بلوک دیواری
- کول چاه
- مبلمان بتنی
- فلور باکس بتنی
دیوار پیش ساخته بتنی
این دیوارها در کارخانجات با اختلاط سیمان، آب، سنگدانه و افزودنی‌های مجاز ساخته می‌شود. برای افزایش مقاومت‌های مکانیکی آن را با فولاد مسلح می‌کنند. از این دیوار برای ساخت ساختمان‌ها مانند مدارس، بیمارستان‌ها، منازل، آزمایشگاه‌ها و… استفاده می‌شود. یکی دیگر از موارد استفاده از دیوارهای پیش ساخته، محوطه سازی است.
مزیت دیوار بتنی پیش ساخته مقاومت کششی، خمشی و فشاری بالاست. علاوه بر این که آب کمی جذب می‌کنند، ضخامت کمی دارند. یکی از مهمترین ویژگی‌های استفاده از آنها، بی نیاز بودن به نماسازی نهایی است.
سقف پیش ساخته بتنی
سقف‌های پیش ساخته که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد به دو صورت طراحی می‌شوند:
- سقف دابل تی پیش ساخته بتنی (Double Tee): از دو تیر T شکل تشکیل شده که کاربردهای فراوانی دارد.
- سقف هالوکور پیش ساخته بتنی (Hollow Core): سقف‌های هالوکور به دو صورت مسلح و مسلح پیش تنیده ساخته می‌شود و معمولا در ساختمان‌های با اسکلت فلزی به کار می‌رود.
از مزیت‌های سقف پیش ساخته بتنی می‌توان به کاهش هزینه ساخت، پوشش دهی دهانه‌های بزرگ، کاهش ضخامت و ارتفاع ساختمان، نصب آسان و ایمنی بالا اشاره کرد.
باکس پیش ساخته بتنی
باکس بتنی پیش ساخته برای انتقال آب در روی زمین و کالورت‌های بتنی پیش ساخته برای انتقال فاضلاب در زیر زمین طراحی شده‌اند. البته از باکس‌های بتنی برای دهانه پل‌ها، ساخت تونل‌ها و زیرگذرها هم استفاده می‌شود.
اتاقک بتنی پیش ساخته
یکی دیگر از انواع قطعات پیش ساخته بتنی اتاقک‌های بتنی می‌باشد که مقاومت بسیار بالایی دارند و برای زمانی‌هایی که نیاز به سکونت موقت است یکی از بهترین گزینه‌ها خواهد بود. از این اتاقک‌ها به عنوان کانکس نگهبانی یا کانکس کارگاهی و… استفاده می‌شود.
این اتاقک‌ها قابلیت‌های زیادی دارند حتی شما می‌توانید درب و پنجره بر روی آنها نصب کنید و داخل آنها را با کاغذ دیواری، زیبا و جذاب طراحی نمایید. قابلیت نصب سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی در این اتاق‌های پیش ساخته وجود دارد.
دال پیش ساخته بتنی
دال در واقع یک قطعه بتنی است که با میلگرد مسلح شده و ضخامت آن بین 10 تا 50 سانتی متر می‌باشد. بیشتر از آن برای ساخت سقف طبقات استفاده می‌شود اما اگر ضخامت کمی داشته باشد به عنوان کف پوش هم می‌توان از آن استفاده کرد. دال‌های بتنی به سه صورت یک طرفه، دوطرفه و تخت طراحی شده‌اند. از این دال‌ها برای پوشاندن معابر، حفره‌ها، تونل‌ها، کانال‌های آب و برق و… استفاده می‌کنند.
کانیو پیش ساخته بتنی
معمولا برای هدایت آب‌های سطحی از کانیو یا آبرو بتنی استفاده می‌شود. این قطعه بتنی در کارخانه‌ها بدون مسلح شدن با فولاد در ابعاد مختلف تولید می‌گردد. معمولا برای معابر کوچک از آبرو بتنی استفاده می‌کنند.
جدول پیش ساخته بتنی
یکی از محصولات مهم هر کارخانه‌ای که در زمینه قطعات بتنی فعالیت می‌کند، جدول بتنی پیش ساخته می‌باشد. این محصول که برای مرزبندی پیاده رو از خیابان یا فضای سبز استفاده می‌شود، مسئولیت انتقال آب‌های سطحی را نیز بر عهده دارد. شرکت تسا سنگ جداول بتنی پیش ساخته را با طرح‌های متنوع و کیفیت بالا تولید می‌کند.
نیوجرسی پیش ساخته بتنی
جداکننده‌ها اولین بار در سال 1950 در یک موسسه به نام استیونز در شهر نیوجرسی آمریکا ساخته شد به همین دلیل به این نام شهرت پیدا کرد. بلوک پیش ساخته بتنی نیوجرسی یا بولارد بتنی به علت مسلح شدن با میلگرد مقاومت و دوام بالایی دارد. این سازه بتنی به منظور کاهش تصادفات جاده‌ای طراحی شده و از آن برای تفکیک لاین‌های رانندگی، مسدود کردن مسیرها و جلوگیری از انحراف رانندگان استفاده می‌شود.
لوله‌های پیش ساخته بتنی
برای کنترل و هدایت آب باران یا فاضلاب می‌توان از لوله‌های بتنی استفاده کرد. این نوع از لوله‌ها را به دو صورت مسلح و ساده تولید می‌کنند. لوله‌های ساده و بدون آرماتور در پروژه‌هایی استفاده می‌شود که فشار کششی به لوله وارد نمی‌شود. لوله‌های بتنی مسلح حاوی میلگرد و سیم فولادی هستند که باعث می‌شود مقاومت و استحکام آن بسیار بالا باشد.
کفپوش بتنی
یکی از پرکاربردترین محصولات بتنی که به صورت پیش ساخته در کارخانه تولید می‌شود، کفپوش بتنی است. این محصول باید مطابق استاندارد 755 تولید شود. از این کفپوش‌ها در همه محیط‌ها مانند: پارک، پیاده رو، حیاط، معابر شهری، پارکینگ و… استفاده می‌شود. این محصول مقاومت و یک پارچگی بالایی دارد. کارخانه تسا سنگ تولید کننده انواع کفپوش‌های بتنی می‌باشد.
کول چاه
اگر داخل یک چاه آب شده را دیده باشید متوجه می‌شوید حلقه‌های گرد یا بیضی شکل سیمانی دور تا دور چاه را پوشانده است، به این حلقه‌ها کول چاه می‌گویند. استفاده از این محصول باعث افزایش امنیت چاه می‌شود چون از ریزش آن و رانش دیواره‌ها جلوگیری می‌کند. البته در فضای شهری از کول چاه می‌توان به عنوان گلدان استفاده کرد.
انواع بلوک بتنی پیش ساخته
بلوک‌های پیش ساخته به دو دسته سقفی و دیواری تقسیم بندی می‌شوند. بلوک‌های سقفی در واقع فاصله بین دو تیرچه را پوشش می‌دهند. از مزایای استفاده از آنها: عایق رطوبت، دوام و مقاومت بالا، قابلیت اتصال لوستر و… می‌باشد. بلوک‌های دیواری پیش ساخته برای قسمت بندی دیوارهای داخلی ساختمان‌ها کاربرد دارد. به کار بردن این بلوکه‌ها هم سرعت کار را بالا می‌برد و هم وزن سازه نهایی را کاهش می‌دهد.
استخر پیش ساخته بتنی
امروزه شما می‌توانید به راحتی و با سرعت بالا یک استخر بتنی مقاوم و زیبا داشته باشید. استخرهای بتنی پیش ساخته از تایل‌های سیمانی که مسلح شده‌اند ساخته می‌شوند. ضخامت این تایل‌ها با توجه به فشارهای مکانیکی و هیدرولیکی که به کف و دیواره‌های استخر وارد می‌شود محاسبه می‌گردد. بعد از نصب استخر می‌توانید داخل آن را کاشی یا رنگ نمایید.
مبلمان شهری بتنی پیش ساخته
استفاده از مبلمان‌های بتنی در دهه اخیر بسیار رواج پیدا کرده است به خصوص در فضاهای شهری. این محصولات به علت فرایند ساخت مناسب در کارخانه، دوام و طول عمر بالایی دارند و چون نسبت به سایر متریال نیاز به نگهداری کمتری دارند استفاده از آنها بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. شرکت تسا سنگ با بهره گیری از دانش روز دنیا اقدام با ساخت انواع نیمکت و فلاورباکس‌های بتنی پیش ساخته کرده است.
ساختمان و خانه پیش ساخته بتنی چیست؟
بتن‌های پیش ساخته این قابلیت را دارند که با استفاده از آن خانه‌های بتنی آماده را ساخت. قطعات این خانه‌ها در کارخانه‌ها ساخته می‌شوند و بعد به محل مورد نظر حمل و نصب می‌گردد. دیوارها، سقف، درب، پنجره و تمام نیازهای یک منزل کامل را می‌توان در این خانه‌های پیش ساخته فراهم کرد. چون قطعات در یک فرایند واحد ساخته می‌شوند، استحکام و تقارن ساختمان بسیار مناسب است.
معایب قطعات پیش ساخته بتنی
این قطعات مزایای بسیاری دارند و به همین دلیل استفاده از آنها بسیار رایج شده است اما از معایب آن این است که سنگینی قطعات باعث می‌شود انتقال آنها گاهی سخت باشد.
استاندارد های قطعات بتنی پیش ساخته
استانداردهایی که باید در قالب ریزی، اختلاط و تولید انواع قطعات پیش ساخته بتنی مد نظر داشته باشید عبارتند از:
- استاندارد شماره ASTM C 14
- استاندارد شماره ASTM C 76
- استاندارد شماره DIN 4032 و DIN 4035
- استاندارد شماره ASTM C 506 ،ASTM 655 ،ASTM C 443
- نشریه شماره 388 سازمان مدیریت و برنامه ریزی در خصوص ضوابط تولید قطعات پیش ساخته بتنی
کلام آخر
گسترش و پیشرفت روز افزون ساخت و ساز در جهان باعث شده تا قطعات بتنی پیش ساخته طراحی و تولید شد. استفاده از این محصولات علاوه بر افزایش سرعت انجام کار باعث کاهش وزن نهایی سازه خواهد شد. سقف، دیوار، اتاقک، دال، آبرو، کانیو و… قطعاتی می‌باشد که به صورت بتن پیش ساخته طراحی و تولید می‌شود.
شرکت تسا سنگ سال‌هاست در زمینه تولید قطعات بتنی پیش ساخته فعالیت می‌کند؛ انواع نیمکت‌های بتنی، فلاور باکس، جداول بتنی، نرده‌های بتنی و… بخشی از محصولات ما می‌باشد. تمامی مراحل ساخت قطعات بتنی و مواد اولیه مطابق با استانداردهای روز دنیا است.
