در طول این مطلب قصد داریم مشخصات فنی انواع بتن اکسپوز را به شکل کاملاً تخصصی مورد بحث و بررسی قرار دهیم. شما به عنوان یک خریدار یا کاربر نهایی بتن اکسپوز و مصنوعات تولید شده از آن، لازم است اطلاعات خود را راجع به مشخصات فنی این محصول به شکل درست و اصولی ارتقا دهید؛ چرا که تجربه یک خرید ایدهآل تنها در حالتی میسر است که شما پیش از خرید، راجع به محصول مورد نظرتان آگاهی کامل داشته باشید. امروزه طیف گستردهای از بتن اکسپوز به بازار عرضه شده است که هر کدام از انواع آن، کاربردهای منحصر به فرد و مشخصههای یونیک مختص به خود را دارند. از این رو میتوان گفت که اصلیترین پیش نیاز قبل از خرید این است که مشتری در قدم اول نیاز خود را بشناسد! در نهایت متناسب با نیاز سازه و همچنین میزان بودجه خود اقدام به خرید یکی از انواع گوناگون این محصول پرکاربرد نماید.
این مسئله غیر قابل انکار و کاملاً بدیهی است که امروزه در صنعت ساخت و ساز شاهد استفاده روزافزون از بتن اکسپوز در بخشهای مختلف اجرایی هستیم. شاید در گذشتههای نه چندان دور، این امر که بتوان از بتن به عنوان یک پوشش مناسب برای سازههای مختلف استفاده کرد، کمی دور از ذهن به نظر میرسید! چرا که در اولین استفادههای بشر از بتن، عمدهترین کارایی آن تنها به تقویت استحکام سازهها و یا افزایش طول عمر آنها محدود میشد. اما با گذشت زمان و روی کار آمدن انواع مختلف بتن اکسپوز رفته رفته این رویه دستخوش تحولاتی شد. امروزه بتن اکسپوز به قدری محبوبیت یافته است که حتی این قابلیت را دارد که نیازهای زیبایی شناسی کاربر را نیز کاملاً مرتفع سازد. اگر ادامه مطالب را دنبال کنید با جزئیات بیشتری از این محصول شگفتانگیز آشنا خواهید شد!
مشخصات فنی انواع بتن اکسپوز
در حقیقت این مشخصات فنی انواع بتن اکسپوز است که ماهیت آن ها را تعیین و تعریف میکند. صادقانه باید گفت که نمیتوان با قاطعیت تمام، در خصوص مشخصات فنی این متریال اظهار نظر کرد؛ چرا که این محصول انواع مختلفی دارد و اصلیترین لازمه اظهار نظر قطعی راجع به مشخصات فنی این است که اطلاعات روشن و دقیقی را از طرح اختلاط هر یک از انواع آن داشته باشیم. با این حال ما در ادامه به طور میانگین و تقریبی مشخصات فنی را خدمت حضورتان معرفی خواهیم کرد:
- در هر متر مربع وزن بتن اکسپوز برای اجرا چیزی معادل ۲۵ تا ۴۰ کیلوگرم میباشد.
- عمر مفید این محصول بسته به کیفیت و کمیت ساخت آن حداقل ۷۰ و حداکثر ۹۰ سال است.
- به نحوی طراحی شده است که در بافتهای سفارشی و مختلف قابل اجرا است.
- مقاومت عجیب بهترین نوع بتن اکسپوز تا حدود ۵۰۰۰ پاسکال نیز میرسد!
- بسته به نوع پروژه و محل اجرا انواع مختلف این محصول از ضخامتهای ۱ تا ۱۰ سانتیمتری مورد استفاده قرار میگیرد.
- وزن حجمی مخصوص این محصول در بازه ۱۵۰۰ تا ۲۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب گزارش شده است.
- استحکام بسیار بالا و سطح کاملاً یکپارچه از دیگر مشخصههای فنی این محصول است.
- حداکثر میزان جذب آب در بتن اکسپوز حدود ۶ درصد است؛ جذب رطوبت بسیار پایین، آن را به یک گزینه بسیار مناسب جهت استفاده در قسمتهای مرطوب و زیرزمینی مبدل ساخته است.
- عدم وجود حباب و حفره در ساختار بتن اکسپوز، مقاومت کششی و استحکام فشاری آن را در قیاس با بتن معمولی دوچندان کرده است.
- بتن اکسپوز رنگ پذیری فوق العاده بالایی قبل و بعد از اجرا دارد.
- مراحل پردازش و آماده سازی این بتن به نحوی صورت میگیرد که از اتلاف مواد تشکیل دهنده آن از جمله سیمان به طور جدی جلوگیری به عمل میآید و از این جهت توجیه اقتصادی بسیار مناسبی دارد.
- ضریب جذب صوت این محصول بین بازه 0.2 تا 0.4 است همین مسئله بتن اکسپوز را به یک عایق صوتی مبدل ساخته است.
- ضریب انتقال حرارت بتن اکسپوز حداقل 0.7 و حداکثر 0.9 میباشد که میتوان از آن به عنوان یک عایق حرارتی نیز یاد کرد!
- مقاومت کششی این نوع بتن بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ پاسکال گزارش شده است.
- مقاومت خمشی بتن اکسپوز به ۳۰۰۰ تا ۷۰۰۰ پاسکال میرسد.
- مقاومت فشاری این محصول در بازه ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ پاسکال میباشد.
- عمدتاً برای بهبود و ارتقای خواص بتن اکسپوز به ترکیبات آن افزودنیهای مفیدی نظیر فیبرهای پلیمری، سیلیسها یا پلی پروپیلن ها اضافه میشود.
- نوع ماسه به کار رفته در ترکیبات آن دارای دانهبندی مناسب و استاندارد است.
- در بتن اکسپوز نسبت آب به سیمان باید در حدود 4 تا 5 باشد.
- دارای سطح رویین نیمه صیقلی و براق میباشد.
- پوشش دهی طیف گستردهای از تنوع طرح نظیر طرح سنگ و یا طرح چوب
راهکارهای ارتقا و بهبود مشخصات فنی انواع بتن اکسپوز
یکی از مهمترین مشخصات فنی بتن اکسپوز، مسئله مقاومت آن میباشد؛ بنابراین دانستن راهکارهای ارتقا، بهبود و افزایش مقاومت آن مسئله ای حائز اهمیت به نظر میرسد. اساسیترین عامل در افزایش مقاومت بتن اکسپوز به طرح اختلاط و نحوه ترکیب اجزای تشکیل دهنده آن مربوط میشود. در راستای پیشبرد این هدف مهم میتوان از نکات طلایی زیر بهره برد:
- جایگزین کردن آب آشامیدنی به جای استفاده از آب چاه
- واقف بودن به شرایط محیط نگهداری، پیش و پس از اجرا
- اطمینان خاطر از سالم بودن قالبهای ساخت بتن و همچنین درزبندی کامل آنها
- به کارگیری و استفاده از سنگدانهها به شکل شسته شده
- استفاده از مرغوبترین سیمان موجود به عنوان جز اصلی ترکیبات بتن اکسپوز
توجه داشته باشید که مقاومت میتواند از نوع فشاری، خمشی و یا کششی باشد. منظور از مقاومت فشاری، میزان نیروی فشاری است که بتن اکسپوز میتواند بدون هیچگونه تغییر شکل و یا شکستگی آن را تحمل کند. گفتنی است که مقاومتها در تولیدات مختلف ممکن است با یکدیگر اختلاف داشته باشند.
از دیگر مشخصات فنی بتن اکسپوز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیمان به کار رفته در ترکیبات بتن اکسپوز از نوع پرتلند بوده و دارای مشخصههای بارزی نظیر سختی و استحکام بسیار بالا، خاصیت عدم پوسته پوسته شدن، دارای سطحی غیر متخلخل، مقاوم در برابر تاثیرات و واکنشهای شیمیایی و دارای ترکیبات طبیعی مختلفی از کلسیم (سیلیکات ها و درصد کمی از فریت ها و آلومیناتها) هستند.
- دارای اسلامپ ۴ تا ۵ اینچی
- قابلیت تقویت دال بتنی با به کارگیری میلگردهای فولادی و یا استفاده از شبکه سیمی جوش داده شده
نسبت آب به سیمان و همچنین نسبت سیمان به سنگدانه دو عامل مهم و تاثیرگذار بر مقاومت فشاری بتن اکسپوز به شمار میروند. در حالت کلی هر چقدر سیمان بیشتر و ماسه کمتر باشد، مقاومت فشاری بتن اکسپوز قویتر خواهد بود. به بیانی دیگر میزان مقاومت فشاری این متریال ارتباط مستقیمی با مقدار سیمان به کار رفته در طرح اختلاط بتن اکسپوز دارد.
از یک دیدگاه میتوان بتن را ماتریسی از سنگدانهها دانست که طی واکنش هیدراتاسیون بین آب و سیمان حاصل میشود. در تصویر زیر نمونهای از این واکنش شیمیایی را مشاهده میکنید:
2 Ca3SiO5 + 7 H2O —> 3 CaO.2SiO2.4H2O + 3 Ca(OH)2 + 173.6kJ
بتن اکسپوز ساختار شبکهای کریستالی دارد و سیمان به عنوان اساسیترین ماده که خاصیت چسبندگی نیز دارد جز مهمترین ترکیبات آن شناخته میشود. هر چقدر نسبت سیمان به سنگدانه را افزایش دهیم، به تبع آن مقدار چسبندگی و همچنین استحکام بایندر افزایش مییابد. گفتنی است که این نسبت باید به شکل کاملا کنترل شده صورت بگیرد؛ در غیر این صورت نه تنها مقاومت بتن اکسپوز را افزایش نمیدهد بلکه برای آن مضر نیز خواهد بود. برای اطلاع از نسبت دقیق و استاندارد موارد نام برده توجه خود را به جدول زیر معطوف نمایید:
مقاومت فشاری (psi) | سیمان | شن | سنگ | آب |
3000 | 1 | 3 | 3 | 0.5 |
3500 | 1 | 2.5 | 3 | 0.5 |
4000 | 1 | 2 | 3 | 0.5 |
4500 | 1 | 1.5 | 3 | 0.5 |
5000 | 1 | 1 | 3 | 0.5 |
فراموش نکنید که شرط اصلی افزایش مقاومت فشاری این است که بتن اکسپوز را کاملاً کارآمد نگه دارید و نباید اینگونه باشد که کارایی این متریال را فدای افزایش مقاومت آن کنید!
یکی از نکات اجرایی بتن اکسپوز این است که نحوه استفاده از کند کنندهها را بدانید؛ هدف استفاده از کند کنندهها کاهش سرعت فرآیند گیرش لایه بالایی میباشد. برای این منظور باید سطح بتن را آغشته به اسپری کند کننده نمایید. یک راهکار سنتی استفاده از محلول قند میباشد که دو ایراد اساسی دارد؛ اولاً علاوه بر اینکه بوی بدی را در فضا منتشر میکند بلکه روشی کاملاً کثیف شناخته شده است. دوماً تشخیص زمان مناسب برای اجرای لایه رویی کار دشواری به نظر میرسد. توصیه میشود استفاده از غیر فعال کننده هایی که عمق نوردهی آنها از پیش تعیین شده است جایگزین این روش شود.
معرفی دو نوع بارز بتن اکسپوز
بتن اکسپوز نما و بتن اکسپوز کف دو نمونه بارز و شناخته شده از انواع بتن اکسپوز به شمار میروند. بسیاری از فعالان حرفهای صنعت ساخت و ساز با در نظر گرفتن معیارهای مختلف ترجیح میدهند که با استفاده از بتن اکسپوز، کف سازی داخلی را در بخشهای مختلف ساختمان انجام دهند. از آنجا که تولید کنندگان، این محصول را با رنگهای متنوع تولید میکنند لذا به راحتی میتواند با سایر اجزای ساختمان ست شود و هماهنگی و همخوانی متناسبی با آنها ایجاد کند. اگرچه به کارگیری بتن اکسپوز در کف سازه در قیاس با سایر بخشها راحتتر است اما به مراقبتها و نگهداریهای بیشتری نیاز داشته و اجرای اصولی آن رعایت دستورالعملهای تخصصی را میطلبد. استفاده از بتن اکسپوز ضد آب مناسبترین گزینه برای استفاده در بخشهایی از سازه است که با رطوبت و آب بیشتری در تماس هستند.
طرح اختلاط بتن اکسپوز به قدری دقیق صورت گرفته است که به آن ویژگیهای فوق العادهای بخشیده است؛ به گونهای حتی میتوان از آن در نمای خارجی سازهها نیز استفاده کرد و یک ظاهر لوکس خلق کرد. به نظر شما یک متریال مناسب که برای استفاده در نماسازی مناسب باشد چه مشخصههایی باید داشته باشد؟ بدون شک ذهن شما ویژگیهایی نظیر مقاومت بسیار بالا، جذابیت ظاهری و همچنین خاصیت عایق سازی را تداعی کرد. خبر خوشحال کننده این است که بتن اکسپوز نما، تمامی مشخصات فوق را در خود جای داده و از تمامی نیازهای نمای ساختمان پشتیبانی به عمل میآورد. استفاده از تنها یک لایه نازک بتن اکسپوز در نمای خارجی، بدون آنکه هیچگونه نیازی به ترمیم و بازسازی داشته باشد قابلیت این را دارد که تا سالیان طولانی همانطور سالم و تمیز باقی بماند.
نگهداری و ترمیم بتن اکسپوز
شاید تا به این لحظه و پیش از خواندن این مطلب، تصور میکنید که نگهداری و ترمیم بتن اکسپوز کار بسیار دشوار و پیچیدهای است. اما داستان اصلاً اینگونه نیست! شما در صورتی که مشخصات فنی انواع بتن اکسپوز را بشناسید و مطابق با همین مشخصات فنی آنها را در محل پروژه اجرا کنید (درزبندی دقیق و پرداخت اصولی)، دیگر نگران باقی کار نباشید. برای حذف گرد و غبار روی سطح آن کافیست یک دستمال بکشید. اگر ترجیح میدهید که آن را به صورت ملایم و با مواد صابونی شستشو دهید، هرگز خشک کردن کار را پس از پایان شست و شو فراموش نکنید. چرا که وجود هرگونه رطوبت روی آن قابلیت نفوذ به لایههای زیرین را داشته و به مرور زمان منجر به ایجاد لکهها، ظاهری ناخوشایند و یا حتی تخریب بتن خواهد شد.
اما در خصوص ترمیم بتن اکسپوز باید گفت که متناسب با میزان تخریب این محصول، روشهای ترمیمی مختلف و متفاوتی اعمال خواهد شد. به عنوان مثال اگر درجه تخریب آن در حد آسیبهای سطحی باشد میتوان با روش پرداخت مجدد و یا درزبندی آن را ترمیم کرد و از این طریق عمر و دوام بتن را به طور قابل توجهی افزایش داد. برای اینکه نیازی به ترمیم نداشته باشید حتماً توصیه میشود که هنگام نصب و اجرای بتن اکسپوز و همچنین جابجایی آن نهایت احتیاط و دقت را به کار بگیرید. ضمناً به خاطر داشته باشید که روی هم انداختن المانها و قطعات بتن اکسپوز از آنجا که وزن سنگینی دارند میتواند ساختار آن را مخدوش کند و به نمای نهایی سازه آسیب برساند.
کلام پایانی و خلاصه هر آنچه که راجع به مشخصات فنی انواع بتن اکسپوز آموختیم!
شرط اصلی اطلاع از مشخصات فنی انواع بتن اکسپوز این است که بدانیم دقیقاً مواد تشکیل دهنده هر یک از انواع آن چیست. به عبارتی قابل درکتر بسته به اینکه در طرح اختلاط بتن اکسپوز از ترکیب چه موادی استفاده میکنیم، ویژگیهای فیزیکی، مشخصات فنی و حتی ویژگیهای ظاهری آن نیز متغیر خواهد بود. بتن اکسپوز در زمره مصالح ساختمانی جدید و مدرن قرار میگیرد که به ویژه در سالهای اخیر محبوبیت ویژهای را در عرصه شهرسازی و ابنیه یافته است.
همانطور که در طول مطلب اشاره شد بتن اکسپوز در هر نوعی که باشد از آنجا که حالت پذیری بسیار بالایی دارد میتواند تمامی مشتریان با سلایق مختلف را راضی نگه دارد. طرحهای مشبک، حجمی و هرمی دارای بالاترین متقاضیها هستند. اگرچه کاربرد این محصول به عنوان لایه درونی سازه قدمتی دیرینه دارد اما کاربرد به عنوان پوشش بیرونی و لایهای که روی آن هیچ پوشش دیگری قرار نمیگیرد، تحولی نوظهور و نوآورانه به شمار میرود. شایان ذکر است که شرط استفاده بهینه از بتن اکسپوز این است که بر ویژگیهای فنی و فیزیکی آن مسلط باشید.
با این اوصاف اگر احساس میکنید که نیاز دارید اطلاعات بیشتری را در این باره کسب کنید، کافیست به سایر مقالات وب سایت تسا سنگ که به شکل کاملاً تخصصی به نگارش در آمدهاند مراجعه نمایید. علاوه بر آن میتوانید با استفاده از راههای ارتباطی که در اختیار شما عزیزان قرار دادهایم با مشاوران فروش ما در تماس باشید تا شما را به صادقانه ترین و دلسوزانهترین شکل ممکن راهنمایی نمایند. ما معتقدیم که فروش پایان کار نیست بلکه آغاز یک تعهد است! در پایان از اینکه وقت گرانبهای خود را در اختیار ما قرار دادید کمال تشکر را داریم.